Bankaların ticari kredi seçenekleri kurumsal müşteriler için sunulan kredi imkanlarıdır. Günümüzde bankaların birçok farklı kredi seçeneği bulunmaktadır. Bankalar bu kredi seçeneklerini iki temel müşteri portföyü için hazırlamaktadır, bunlar kurumsal ve bireysel olarak sıralanabilir. Yazımızda rotatif kredi ve spot kredinin farklarından tutun bir çok değerli bilgiyi bulabileceksiniz.
Kurumsal müşteriler için sunulan ticari kredi çeşitleri, farklı faiz oranları ve geri ödeme imkanları ile sunulmaktadır. Bu kredilerin tamamı farklı ihtiyaçları karşılamak için hazırlanmıştır. Bu sebeple ticari kredi kullanmak isteyen kişilerin ticari kredilerin temel özellikleri hakkında bilgi sahibi olması gerekmektedir. Ticari kredi çeşitleri yazımızın devamında sizin için güncel tüm ticari kredi türlerine ve imkanlarına yer vermeye çalışacağız.
Ticari Kredi Nedir?
Ticari kredi nasıl alınıyor, bankalar tarafından işletme sahipleri için sunulan kurumsal kredi seçenekleridir. Bankalar bu kişiler için kurumsal bankacılık hizmeti vermektedir. Kurumsal bankacılık çatısı altında birçok kredi seçeneği sunulabilmektedir. Bu kredi seçenekleri arasında en temel ticari krediler rotatif ve spot kredi seçenekleridir. Bununla birlikte sunulan imkanlar yalnızca bununla sınırlandırılmamıştır. Birçok farklı kredi çeşidi ile işletme sahiplerinin ihtiyaçları karşılanmaktadır.
Ticari Kredi Çeşitleri Nelerdir?
Ticari kredi çeşitleri nelerdir diye soracak olursanız nakdi ve gayri nakdi kredi seçenekleri olarak iki temel başlıkta incelenebilmektedir. Nakdi krediler, isminden de anlaşılabileceği gibi tarafınıza nakit olarak sunulan finansman destekleridir. Bu kredilerin vade süresi içerisinde faiziyle birlikte geri ödenmesi gerekmektedir.
Gayri nakdi kredi çeşitlerinin ise tanımlaması kısaca şu şekilde yapılabilmektedir: Bir konuda taahhütte bulunan kimsenin anlaşma koşullarına uygun bir şekilde bu taahhüdü yerine getireceğine dair bankanın karşı tarafa taahhütte bulunmasıdır. Bu kapsamda kredi çeşitleri şu şekilde sıralanabilir;
- Nakdi Kredi Çeşitleri Nelerdir; Rotatif kredi, spot kredi, iskonto kredi, nakit yönetimi kredisi, taksitli krediler, döviz kredileri, yatırım kredileri, overnight kredi, ekonomi değer kredisi vb.
- Gayri Nakdi Kredi Türleri nelerdir; Teminat mektupları, referans mektupları, harici garanti mektupları, akreditifler vb.
Bu kredi seçenekleri bankaların belirlemiş olduğu kampanyalar doğrultusunda genişletilebilmektedir.
Ticari Kredi Olan Rotatif (BCH) Kredisi Nedir?
BCH kredi olarak da bilinen rotatif kredi seçenekleri, bankalar tarafından ticari müşterilerin kısa süreli nakit ihtiyaçlarının karşılanması için sunulmaktadır. Esasında bu kredi kapsamında bankada bir nevi kasa oluşturulmaktadır. İşletme sahipleri nakit sıkışıklığı anlarında bu kasadan belirlenen limitler dahilinde para çekimi veya para transferi işlemlerini gerçekleştirebilmektedir. Rotatif kredilerin genel özellikleri nelerdir incelemek gerekirse şu şekilde maddelenebilir;
- Bankalar rotatif kredi seçeneklerinde faiz belirlemelerini genellikle kullanılan dönemde belirlemektedir.
- Bu kredi seçeneği için TL cinsi zorunluluğu bulunmamaktadır. Yabancı para cinsinden de kullanılabilen bir kredi seçeneğidir.
- Kredi erken kapatma cezası bulunmamaktadır. Her zaman için kısmen ya da tamamen kapatılabilmektedir.
Ticari Kredi Türlerinden Spot Kredi Nedir, Özellikleri Nelerdir?
Spot kredi, kurumsal banka müşterilerinin en sık tercih ettiği ticari kredi seçeneklerinden birisidir. Bu kredi seçeneğinde rotatif kredinin aksine kredi limiti, vade süresi ve faiz oranı önceden belirlenmektedir. Yani aslında bireysel müşterilere sunulan neredeyse tüm kredi seçenekleri gibidir. Spot kredilerinin genel özellikleri şu şekildedir;
- Bu kredi seçenekleri kısa veya orta vadeli olarak kullanılabilecek kredilerdir.
- TL cinsinden kullanılabilmesinin yanı sıra yabancı para cinsinden de kullanılabilme imkanı sunulmaktadır.
- Kredi faiz oranının kredi kullanımı sırasında belirlenmesi en büyük avantajıdır. Bu kredinin faiz oranı kredi kullanımı süresince aynı kalmaktadır. Bu sayede değişen piyasa ve enflasyon koşullarından etkilenilmemektedir.
- Bireysel kredilerin aksine, kredi vadesinin aylık olarak belirlenmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. Günlük olarak dahi vade belirlemesi yapılabilmektedir.
Spot Kredi Ve Rotatif (BCH) Kredi Arasındaki Farklar Nelerdir?
Peki, rotatif kredi ve spot kredinin arasındaki farklar nelerdir bu iki ticari krediyi birbirinden hangi özellikler ayırır inceleyelim. Ticari kredileri firmalar ve şirketler kısa sürede bir finansman amacı olarak kullanırlar bunlar repo, faktoring, banka kredileri ve çeşitli ticari krediler örnek olarak ele alınabilir. Konumuz banka olduğuna göre bir banka ticari kredisi olan rotatif ve spot krediyi karşılaştıracağız.
Spot kredilerin rotatif krediye göre en büyük farkı, spot kredinin vade süresi dolduğunda o gün içerisinde tamamı ödenmesi gerekir. Bir diğer farklı yanı ise şirketin (firmanın) elinde nakit bulunsa bile bu kredi türüne ara ödemeler yapamaz.
- Spot kredi kullanan ticari işletmeler için belirlenen faiz oranı ve şartlar tamamen piyasanın içinde bulunmuş olduğu ortama göre firma ile banka arasında belirlenen özel şartlar ve vade oranları geçerli olacaktır.
- Spot kredilerde vade süresine kadar herhangi bir vade değişikliği yapılması söz konusu olamaz.
- Spot kredilerde vade süresi nedir diyorsanız, spot kredide kullanılabilecek maksimum vade 360 gün olarak belirlenmiştir.
- Spot kredi nasıl kapatılır, merak ediyorsanız ancak vade sonunu beklemelisiniz ve spot kredi başında anlaşmış olduğunuz tutarı ve faiz oranlarını ödeyerek kapatabilirsiniz.
Her iki ticari kredinin birbirine karşı üstünlükleri artıları ve eksileri vardır. Peki incelememize devam edelim peki, Rotatif kredinin özellikleri ve spot krediye göre farkları nelerdir bir bakalım;
- Rotatif (BCH) kredilerde vade olmasına karşın firmaların ve şirketlerin talep etmeleri ve ihtiyaç duymaları ile ara ödemeler yapılması mümkündür.
- Rotatif kredilerde spot krediler gibi faiz oranı sabit değildir, vade içerisinde faiz oranı değiştirilebilmektedir.
- Rotatif kredilerinize istinaden bankaya yaptığınız çek ve senet gibi değerli evrak ödemeleriniz hesabınızdan düşülebilir fakat bu seçenek spot kredide maalesef bulunmaz.
Ticari Kredi Çeşitlerinden Overnight Kredi Özellikleri Nelerdir?
Gün içi ticari kredisi olarak bankalardan talep edebileceğiniz kısa süreli bir kredi seçeneğidir. Bankaların spot kredi seçeneklerinin tamamı overnight kredi şeklinde kullanılabilmektedir. Çünkü bu kredilerin faizi, vadesi ve limiti belirlidir. Spot kredi kullanıp bir sonraki gün kapattığınızda kredi kullanmış olduğunuz banka, öngörülen faiz oranından yoksun kalacağı için erken ödeme cezası uygulayabilmektedir. Ancak kısa vadeli kredi seçeneklerinde genellikle böyle bir uygulamaya gidilmemektedir. Bankaların gün içi kredileri ise erken ödeme cezası uygulanmayan kredi seçenekleridir. Bu kredilerin genel özellikleri şu şekildedir:
- Günlük ya da daha kısa süreli olarak nakit veya provizyon açığı ihtiyaçları için sunulmaktadır.
- Havale gönderimi gibi durumlarda da banka şubelerine gidilerek talep edilmesi halinde sağlanabilmektedir.
- Vade süresi 1 gün olarak belirlenmektedir. Yani bir sonraki gün bu kredinin kapanması gerekmektedir.
- Gün içi kredisinin bir sonraki gün kapanmaması halinde genellikle bankaların izlediği yöntem, bu kredi seçeneklerini spot krediye dönüştürmek şeklindedir.
Tavsiye Makale : Acil Para Lazım Ne Yapmalıyım?
Ticari Döviz Kredisi Nasıl Olur?
Döviz kredileri, döviz kazandıran faaliyetleri bulunan işletmelere kullandırılmaktadır. Yani döviz kredisi kullanabilmek için ihracat ya da ithalat kapsamına giren faaliyetlerde bulunmak gerekmektedir. Ticari döviz kredisinin genel özellikleri şu şekildedir:
- Bankalar tarafından ihracat taahhüdü koşulu bulunmaktadır.
- Bu koşulun yerine getirilmesi halinde vergi muafiyeti imkanı bulunmaktadır.
- 60 aya kadar vade imkanı ile kullanılabilmektedir.
- Aylık eşit taksitler ile ödenmektedir.
Ticari Nakdi (Yatırım) Kredisi Ve Özellikleri
Nakdi yatırım kredilerinin özellikleri, işletme sahiplerinin yatırım yaparken ihtiyaç duydukları nakit ihtiyaçlarını çözebilmeleri için oluşturulmuştur. Yani aslında bir proje destekleme kredisidir. Bankalar bu kredileri harcamaların belgelendirilmesi koşuluyla sağlamaktadır.
Yatırım yapmak gibi çok büyük bir ihtiyacın karşılanması için sunulan kredi seçenekleri olduğu için bu duruma paralel olarak yüksek limitlidir. Yatırım kredileri bankaların ticari krediler arasında en yüksek vade süresi öngördüğü kredi seçenekleridir. Kredi, yatırım projesine göre TL ya da döviz cinsinden kullanılabilmektedir.
Teminat Mektuplu Ticari Kredi Nedir Özellikleri Neleri Kapsar?
Teminat mektupları ile çekilen krediler, bir malın teslimi ya da bir iş yapılması gibi ticari konularda taahhütte bulunan kimsenin taahhüdünü yerine getireceğine dair bankalar tarafından yapılan garantidir. Esasında banka bu noktada kişinin taahhüdünü mutlaka yerine getireceğini garanti etmemektedir. Bankanın garanti ettiği şey, taahhüdün yerine getirilmemesi halinde teminat mektubunda belirlenmiş bulunan tutar kadar ödeme yapmaktır. Teminat mektupları için belirlenen genel özellikler şu şekildedir:
- Gayri nakdi kredi çeşitleri arasında bulunan teminat mektupları, yurt içi veya yurt dışında kullanılmak üzere sunulabilmektedir. Yani TL veya yabancı para cinsinden kullanılabilmektedir.
- Bankalar teminat mektuplarını süreli veya süresiz olarak verebilmektedir. Bu durum tamamen bankaların inisiyatifindedir.
- Teminat mektupları işin niteliğine göre verilmektedir. Bu kapsamda kesin ya da geçici olarak hazırlanabilmektedir.
Tavsiye Makale : Sicili Bozuk Olana Kredi Veren Bankalar
Ticari Kredilerde Senetlerin Nakde Dönüştürüldüğü İskonto Kredisi
Bir ticari kredi çeşidi olan iskonto kredisi aynı zamanda (İştira kredisi) olarak da bilinir iskonto kredisi, vadesi gelmemiş bir senedin bankaya ciro ve teslim ile satılmasıdır. Vadesi gelmeden senedin nakde çevrilmesi sağlandığı için ticari açıdan oldukça avantajlı bir kredidir. Bu sayede senedin kaybolması riski ortadan kaldırılmaktadır. Bir diğer avantaj ise takip riskinin tamamen bankanın sorumluluğuna bırakılmasıdır. İştira kredisi seçeneklerinin genel özellikleri şu şekildedir:
- Ticari kredi çeşitleri arasında sunulmaktadır.
- Ticari senetler bankalar tarafından nakde dönüştürülmektedir.
- Kurumsal bir kredi seçeneği olduğu için ticari bir ilişki sonucunda elde edilmiş tahsil kabiliyeti yüksek senetler için kullanılabilmektedir.
- Diğer kredi seçeneklerinde olduğu gibi faiz oranları bulunmaktadır. Faiz oranı genellikle senedin vadesine göre belirlenmektedir.
- Bankalar kredi masraflarını ve faizi senet bedelinin üzerinden almaktadır.
- Bu masraflar indirildikten sonra kalan tutar tarafınıza senet bedeli olarak takdim edilmektedir.